Franciscus van Assisi en sultan Malik al-Kamil een ontmoeting om bij stil te staan
Didactisch materiaal op basis van een inhoudelijk dossier, de uitgave
Handreiking: Franciscus en de sultan, 800 jaar ontmoeting
In 2019 is het 800 jaar geleden dat Franciscus van Assisi in een periode van wapenstilstand tijdens de vijfde kruistocht de ontmoeting zocht met de leider van de moslims, sultan Malik al-Kamil van Egypte. Deze interculturele en interreligieuze ontmoeting is anno 2019 nog steeds een inspirerend en leerzaam voorbeeld. De paus had het westen massaal gemobiliseerd om ten strijde te trekken tegen de moslims. Als enkeling probeerde Franciscus deze spiraal van geweld te doorbreken.
Franciscus van Assisi ontmoette in een periode van wapenstilstand tijdens de vijfde kruistocht de leider van de moslims, sultan Malik al-Kamil van Egypte. Terwijl niemand verwachtte dat hij het zou overleven, werd hij hoffelijk ontvangen door de sultan en hij verbleef enkele dagen bij hem.
Een boek van de hand van Jan Hoeberichts over deze ontmoeting heeft als ondertitel: Mannen van vrede. (Valkhof 2012)
Voor de franciscaanse familie wereldwijd en ook in Nederland is dit jubileum een extra aanmoediging om ook in onze dagen de ontmoeting te zoeken met moslims, juist in situaties waar verhoudingen onder spanning staan of waar die dreiging aanwezig is. Vervaardiging van een handreiking om deze thematiek aan de orde te stellen wordt momenteel gewerkt aan een handreiking, bestemd voor leerkrachten in het middelbaar onderwijs. Tau Vlaanderen - de franciscaans beweging van Vlaanderen – heeft daartoe het initiatief genomen. En als ‘Stuurgroep 800 jaar Franciscus en de sultan’ in Nederland maken we daar dankbaar gebruik van. Het project dat TAU Vlaanderen in gang heeft gezet, bestaat uit twee delen:
1. Inhoudelijk dossier over de ontmoeting zelf en de link naar onze tijd.
Daarover gaat een 9-tal artikelen, hieronder kort aangeduid.
- Willem-Marie Speelman (Franciscaans studiecentrum): Historische duiding van de ontmoeting. Wat is er gebeurd in Damietta 800 jaar geleden? Wat vertellen de bronnen ons?
- André Jansen (Minderbroeder): Spirituele en mystieke duiding van de ontmoeting. Vanuit welke geesteshouding ging Franciscus de sultan tegemoet?
- Francine Demarsin (TAU): En Clara? Wat vertellen de bronnen ons over Clara’s verhouding tot de Saracenen? - Jonas Slaats (Auteur/KifKif): Actualisering naar het maatschappelijke debat. Mannen van vrede: de eeuwige keuze tussen botsende beschavingen en overstijgende vrede.
- Johan Vrints (Orbit vzw): Egypte, religieuze diversiteit in de tijd van Franciscus. De relaties tussen christenen en moslims in Egypte in de tijd van Franciscus en nu. Welke lessen kunnen we trekken uit de geschiedenis?
- Marc Colpaert (Cultuurfilosoof, auteur): Hoe wordt de H. Franciscus van Assisi gelezen of ‘gehoord’ in de moslimliteratuur? Franciscus door de ogen van Sayed Idries elHashimi, twintigste-eeuws soefistisch auteur.
- Barbara Mertens en Geert Beheydt (TAU): Lofzang op de Allerhoogste en de 99 Schone Namen van God. Gebed als spirituele brug tussen christendom en islam.
- Mustafa Bulut (Islamitische theoloog en geestelijk verzorger): Het zonnelied van Franciscus en de natuurbeleving in de islam.
- Arzu Yentur (Dialoogcoach Erasmus Hogeschool), de betekenis van dialoog in deze tijd. Concrete tips om in de klas een interlevensbeschouwelijke dialoog aan te gaan. Deze artikelen zijn ondertussen geschreven.
2. Didactisch materiaal op basis van bovenstaande artikelen.
Een groep leerkrachten zal daaraan werken in de maanden januari en februari. In samenwerking met medewerkers van de Thomaswebsite van de KULeuven is het materiaal gereed gemaakt voor publicatie op de web-pagina ‘In de kijkers / secundair onderwijs’ . Het materiaal is hier vrij te downloaden.
Megen, 5 januari 2019.
Br Theo van Adrichem ofm,
Stuurgroep ‘800 jaar Franciscus en de sultan.