Een terugblik: 
100 jaar Sint Bonaventura, 
Jubileumcongres 16 november 2018

Inmiddels kunnen we terugkijken op een geslaagd jubileumfeest, een relevant symposium, een sfeer- en betekenisvol samenzijn in de St. Jan en een gezellige gezamenlijke maaltijd. Tijdens het middaggedeelte van het congres stonden wij stil bij welke vooronderstellingen, welke mensbeelden momenteel dominant zijn in het spreken over onderwijs. Op de eerste plaats vanuit de pedagogiek (door dr. Wilna Meijer) maar ook vanuit de theologie / katholieke traditie (Mgr. Gerard de Korte) en onderwijsgeschiedenis (drs. Harrie Meelen).

Met als invalshoek het pedagogisch belang van het respecteren van de relatieve autonomie van het pedagogisch domein en de rol die het bijzonder onderwijs daarin kan spelen. Aan de orde kwamen de relatie tussen kennis (en vaardigheden), inzicht en persoonsvorming. Daarnaast de risico's van een beleid waar onderwijs gezien wordt als middel om maatschappelijke vraagstukken zoals ongelijkheid, radicalisering, desintegratie en burgerschap aan te pakken. Inclusief de tendens om steeds meer het kind centraal te stellen.

De lezing van Wilna Meijer is inmiddels als 4e Bonaventuralezing gepubliceerd en te bestellen bij info@SintBonaventura.nl. Downloaden kan hier. 
De eerste 3 Bonaventura lezingen zijn inmiddels niet meer als boekje verkrijgbaar, maar de digitale versies kunt u downloaden op de pagina "publicaties" op deze site.

Elders (bv door Verus) is er ook verslag gedaan over dit symposium waar wij een aantal voor ons belangrijke thema's weer aan de orde hebben gesteld. Zaken door ons ook de komende tijd op de agenda zullen worden gezet.

Als 100 jarige vereniging willen we graag verjongen en verbreden. Oorspronkelijk was Sint Bonaventura een belangenvereniging voor HBS en Gymnasium docenten. Nadat de vereniging  onderdeel werd van het NGL (Nederlands Genootschap van Leraren) en inmiddels, na de fusie van NGL en ABOP, een van de denominatieve afdelingen is van de AOb (Algemene Onderwijsbond) richtte de katholieke lerarenvereniging Sint Bonaventura zich, o.a. in samenwerking met de SLO en CVHO, op het reflecteren op onderwijsinhoud, op het ontwikkelen van lesmateriaal. Tegenwoordig ligt het accent op het gesprek over pedagogiek en levensbeschouwing. Is er aandacht voor wat ons als docenten motiveert en wat er ons als pedagogen te doen staat. Daarmee richten we ons op alle docenten op katholieke, interconfessionele en samenwerkingsscholen. En op docenten en studenten op PABO's en andere lerarenopleidingen.

In het onderwijs van vandaag gaan verschoolsing en ontscholing paradoxaal genoeg hand in hand. Verschoolsing van het leven van kinderen, bijvoorbeeld in de voor- en vroegschoolse educatie van peuters en kleuters. Ontscholing van de school, bijvoorbeeld in de brede school en de ‘verlengde schooldag’. Beide ontwikkelingen hebben het besef uitgehold van waar het op school eigenlijk om gaat en om moet gaan. Weer weten waar we scholen voor hebben: met behulp van klassieke pedagogische inzichten maakt dit boek dat duidelijk. De actualiteit van dat klassieke gedachtegoed is groot, niet het minst door het kritische contrast met de ook het onderwijs regerende ideologie van de markt-economie.

Het is de hoogste tijd voor kritische distantie van al de eisen en vragen die politiek en samenleving, economie en arbeidsmarkt aan het onderwijs stellen. De school is niet de aangewezen plaats is om uiteenlopende maatschappelijke problemen op te lossen. Waar de economische dictatuur van de zogenaamd vrije markt met z’n test- en afrekencultuur overheerst, ontbreekt de ruimte voor de ware educatieve spirit van gedeelde interesse en aandacht voor de inhoud, de zaak. Het zou in scholen moeten gaan om het bieden van pedagogische ruimte aan onderwijs en vorming. Ruimte voor leraren om vanuit vakkundigheid en liefde voor een vak leerlingen te inspireren. Ruimte en tijd voor vorming, die ernstig in de knel is gekomen door dictaten van opbrengstgericht werken en rendementsverhoging. Werkdruk en prestatiedruk, tijdsdruk en de jachtigheid, die door de eisen van efficiency en effectiviteit – meer bereiken met minder middelen, en sneller, want ook dat is goedkoper – zijn gecultiveerd, staan haaks op het klimaat waarin onderwijs en vorming kunnen gedijen. Zij moeten het hebben van concentratie en rust, van aandacht voor en interesse in de zaak. 

Sprekers: 
Dr. Wilna Meijer, 
was tot voor kort universitair hoofddocent algemene pedagogiek in Groningen, auteur van o.a. het boek 'Onderwijs, weer weten waarom' (2016)(zie hieronder) en 'Traditie en toekomst van het islamitisch onderwijs' (2006) medeauteur van 'Cultuurpedagogiek, onderwijspolitiek en de staat van het onderwijs' (2017)

De positie die Wilna Meijer, net als andere auteurs zoals Ger Biesta, Joke Hermsen, Frank Furedi e.a., inneemt staat volgens de Belgische schrijvers De Bruykere, Struyf en Kavadis in de traditie van denkers als Hanna Arendt en John Dewey. Klik hier voor het artikel in PEDAGOGISCHE STUDIËN 2015 (92) waarin ze die stellingname toelichten.
Lees hier een interview met de hoofdspreker, de wijsgerige pedagoog Wilna Meijer.  

Mgr. Gerard de Korte, 
bisschop van Den Bosch en in 2015 de Theoloog des Vaderlands.
Auteur van o.a. 'Geroepen tot hoop' (2016) (zie hieronder). Of lees, als een korte kennismaking met de bisschop, de brief die hij schreef aan de inmiddels voormalige Brabantse katholiek en fractievoorzitter van de VVD in de 2e kamer Klaas Dijkhof n.a.v. de bekendmaking van Dijkhof om de kerk te verlaten.

Drs. Harrie Meelen, 
oud bestuurslid van Sint Bonaventura, geschiedenisleraar en teamleider VWO aan het Augustinianum in Eindhoven, en op voordracht van de GMR van OMO lid van de Raad van Toezicht van dit onderwijsbestuur.  

Programma

HOTEL CENTRAAL, DEN BOSCH 

12.30 inloop met koffie en een  Bossche Bol

13.00 start programma m.m.v. van o.a. Mgr. Gerard de Korte en drs Harrie Meelen

14.15 pauze

14.45 vervolg programma m.m.v. o.a. dr. Wilna Meijer

16.00 uur bezinningsmoment en muzikaal intermezzo in de Sint Jan

17.00 borrel

18.00 diner

21.00 einde 

Wilna Meijer,
Onderwijs weer weten waarom
In deze publicatie ...

Gerard de Korte, Geroepen tot hoop

In 'Geroepen tot hoop' schrijft bisschop Gerard de Korte over de opdracht van de kerk om barmhartig te zijn. 2016 is uitgeroepen tot jubeljaar van de barmhartigheid. De Korte staat bekend om zijn open en pastorale opstelling. Het zoeken naar dialoog en het nastreven van oecumene draagt hij een warm hart toe. In dit boek zoomt hij in op de vraag naar God in deze tijd. Wat is de toekomst van het christelijk geloof in Nederland? Vervolgens deelt hij met ons zijn visie op burgerschap en de plaats van de kerk in de samenleving. Het boek wordt afgesloten met een uitleg van Bijbelse sleutelwoorden, vooral over barmhartigheid. Gerard de Korte was in 2015 de Theoloog des Vaderlands en schreef eerder onder andere 'Hartelijk katholiek'.