‘Houd identiteit school in leven’

Raymond Hintjes is docent levensbeschouwing en voorzitter van Sint Bonaventura, de AOb-afdeling voor katholieke leerkrachten. Om identiteit, missie en visie levend te houden op scholen pleit hij voor verbinding van levensbeschouwing met burgerschap.

Hij werkt zelf in Limburg, van oudsher natuurlijk een typisch rooms-katholieke omgeving. “Zo’n 75 jaar geleden was er nog sprake van een hele nauwe band tussen de bijzondere scholen en de kerken. Maar er speelt een gigantische ontkerkelijking. Op de meeste scholen moet je heel diep in de documenten zoeken om iets over identiteit tegen te komen.”

In naam zijn veel scholen openbaar, katholiek of christelijk, maar voor de schoolkeuze geeft dat niet vaak meer de doorslag. “Andere thema’s spelen een grotere rol, merk ik. Is ons kind hier op z’n plek, waar gaan vriendjes en vriendinnetjes naar toe, welke vakken zijn hier belangrijk, welke methodes gebruiken ze hier? Identiteit is geen sexy marketinginstrument. Het gaat vaak vooral om cognitieve zaken. Terwijl het zou moeten gaan om: wat voor soort mensen willen we dat onze leerlingen zijn, wat willen we hen meegeven, hoe willen we hen vormen? Daar komen veel scholen helemaal niet aan toe.”

Laat identiteitscommissie adviseren

Als docent levensbeschouwing vindt hij dat uiteraard een gemiste kans. “Levensbeschouwing en burgerschap raken natuurlijk erg aan elkaar. Een identiteitscommissie met ouders en leerkrachten kan bestuurders gevraagd en ongevraagd adviseren hoe die identiteit vorm kan krijgen op een school. Dat is waardevol. Ramadan en de katholieke vastenperiode vielen dit jaar deels samen en raken natuurlijk aan elkaar. Door die als docent met elkaar te verbinden ontstaat er meer kennis en begrip voor elkaars werelden. Ik geef 50 minuten les per week, ik hoop dat ik hen iets meegeef wat relevant voor hen is.”

Het vak levensbeschouwing staat altijd onder druk in het voortgezet onderwijs, merkt hij. “Het wordt nog wel aangeboden, maar voor hoe lang nog?”

Er bestaat soms een foutief beeld van zijn lessen, merkt hij. “Mensen denken dat ik catechese (godsdienstonderwijs) geef, dat is natuurlijk niet zo. Het is informatief, het is kennis over de samenleving in een diverse wereld: dat je meer kent dan alleen de traditie waarin jij zelf bent opgegroeid en opgevoed. Ik wil leerlingen kennis laten maken met allerlei levensbeschouwelijke tradities. Ik praat met hen: wat voor mens wil je zijn, wat zijn je drijfveren, welke waardes zijn voor jou belangrijk?”

Doe meer dan kerstviering

Ook op zijn school is in het curriculum nauwelijks aandacht voor religie, zegt Hintjes. “We hebben een kerstviering, en dat is het eigenlijk. Ik denk dat alleen op orthodoxe reformatorische scholen nog tijd wordt gemaakt voor catechese, daar is nog veel aandacht voor het opvoeden in de eigen religieuze tradities.”

Hintjes werkt op een samenwerkingsschool (katholiek-algemeen bijzonder) en die heeft een identiteitscommissie. Dat vindt hij waardevol, zegt Hintjes. “Zo’n onderwerp staat zeker niet automatisch bij iedereen op het netvlies. Nu zijn er een aantal mensen op school, leerkrachten en ouders, die het thema agenderen bij bestuurders en schoolleiders.”

Bron: AOb Medenzeggenschap